Matematika Nove godine: Ima ih tri, a slavimo samo jednu

Tri godine, jedna Nova godina. Astronomija poznaje postojanje tri načina da izmerimo vreme koje nazivamo jednom godinom. Oni se svi za malo razlikuju, ali su rezultati slični – dočekujemo Novu godinu.

Vreme je relativno, čak i u današnje vreme superkompjutera, veštačke inteligencije i osvajanja svemira. Kroz istoriju, velika tema je bila kako napraviti savršeni kalendar, koji bi u potpunosti bio usaglašen sa događajima u prirodi. Jer godinu dana predstavlja “put” zemlje oko Sunca, ali koliko on traje je i dalje pitanje sa više odgovora.

Tropska godina
Tropska godina je vreme koje protekne od dva uzastopna prolaska Sunca (odnosno njegovog centra) kroz zamišljene tačke prolećne ravnodnevice na nebu.

Tropska nova godina prosečno traje 365 dana, 5 sati, 48 minuta i 45,5 sekundi. Dužina tropske godine se skraćuje za 0.53 sekunde na 100 godina. Ova godina je osnova kalendara, i u skladu sa dužinom tropske godine određuju se kada počinju godišnja doba, i kada pada prestupna godina.

Zbog te male razlike, svaka četvrta postaje prestupna godina i ima 366 dana, i takva je bila godina za nama. Sledeća će opet biti 2020.

Tropska godina se još naziva Sunčeva ili astronomska godina.

Siderička (zvezdana) godina
Siderička godina traje oko 20 minuta duže nego tropska. Ona se definiše kao vreme između dva uzastopna prolaska Sunca kroz istu tačku na nebeskom svodu u ondosu na daleke zvezde. Njeno trajanje je bitnije za astronomiju, konkretno za nebesku mehaniku.

Zvezdano vreme potrebno je da bi se odredio položaj zvezda, a osim u astronomiji, primenjuje se u geodeziji i navigaciji.

Anomalistička godina
Poslednja “vrsta” godine koju prihvata astonomija je anomalistična godina, koja traje 365 dana, 6 sati, 13 minuta i 53 sekunde. To je vreme koje je potrebno Zemlji da prođe dva puta kroz perihel, odnosno tačku kada je najbliža Suncu. To se uvek desi početko januara.

Promene u dužini ove godine uzrokovane su promenama u zakrivljenošću apsida, odnosno najdalje i najbliže putanje Zemlje oko Sunca.

Tri nove godine, koje sve imaju za povod proslavu Nove godine, mogu da budu odličan razlog da imamo tri slavlja, a ne samo jedno.

(N1)