RTV7 | Medijski servis grada Tuzle
Šefovi država ili vlada zemalja Evropske unije večeras i sutra u Briselu treba da se dogovore o tome kako institucije i odnose među partnerima u EU preurediti tako da građani ponovo vjeruju da ih Evropa štiti od pogubnih posljedica globalizacije, rastućih socijalnih nejednakosti, pogubnih klimatskih promjena, nasrtaja islamskog ekstremizma i da stvaranjem moćne evropske odbrane štiti granice od ilegalne imigracije i terorizma.
“Evropa koja štiti”, a podstiče privredni rast i zapošljavanje – to je ključno geslo s kojim na samit EU dolazi francuski presjednik Emmanuel Macron koji je iznenađujuće brzo uspio da se s njemačkom kancelarkom Angelom Merkel dogovori o ponovnom pokretanju “njemačko-francuske osovine” u EU.
Ali tako da ta obnovljena “pokretačka snaga” Unije ne djeluje iznad ostalih partnera, već da se u svemu s njima savjetuje o unaprijed usaglašenim njemačko-francuskim stavovima “kako se ne bi gubilo vrijeme i energija na sastancima”.
O pripremama za samit je francuski predsjednik razgovarao s nizom evropskih lidera. Šef Jelisejske palate će na margini samita u Briselu posebno razgovarati s vođama “Višegradske grupe” – Poljske, Češke, Slovačke i Mađarske, koje su potpuno odbojne prema rješavanju ključnih problema imigracije, jer odbijaju da prihvate solidarnu preraspodjelu izbjeglica već prispjelih u EU.
Macron ih je upozorio da je riječ i o evropskim vrijednostima, solidarnosti, jer od posljedica navale imigranata trpe naročito Italija i Grčka, a rekao je i da EU “nije samo samopusluga da se uzima novac iz zajedničkog budžeta”.
Pravi “Gordijev čvor” za lidere EU je i dalje sve veća navala ilegalnih imigranata iz Afrike, preko Libije u Italiju, što je izazvalo veliku ljutnju Rima koji smatra da ostali u EU ništa ne čine da se to zaustavi, najprije na samim obalama Libije preko koje stižu desetine hiljada imigranata.
“Višegradska grupa” i još neke članice EU, strahuju takođe da će nastati dvije kategorije zemalja u Uniji ako Francuska i Njemačka sprovedu očigledno čvrstu odluku da ojačaju zonu eura tako što bi ona dobila budžet i neku vrstu ekonomske vlade.
Macron je izazvao veliku pažnju pred samit pažljivo plasiranim velikim intervjuom za nekoliko vodećih listova u EU, u kojem je iznio i analizu i političko uvjerenje da su uzroci sadašnje velike nestabilnosti koja pogađa Evropu “duboka nejadnakost nastala u svjetskom poretku, islamski terorizam, kao i štetne klimatske promjene”.
Francuski predsjednik je jasno zamjerio američkom predsjedniku Donaldu Trumpu da je “veoma nepredvidiv” u odnosima s dosad najvećim strateškim saveznicima u EU, kako kad je riječ o klimi, tako i o pitanju odbrambenog savezništva.
EU i SAD se spore i zbog odluke Washingtona da uvede dodatne sankcije protiv Rusije, dok su Berlin, Beč i Pariz utvrdili da te sankcije teško pogađaju evropske kompanije u gasnim poslovima s Rusijom, a na mala vrata otvaraju američkim firmama evropsko energetsko tržište.
Macron i kancelarka Merkel su se, po diplomatskim i medijskim izvorima, dogovorili da partnerima u EU predlože i produžetak sankcija Rusiji zbog nesprovođenja sporazuma Minsk-Moskva o rješavanju ukrajinske krize.
Ipak, Macron je poručio da se s ruskim predsjednikom Vladimirom Putinom mora razgovarati jer je, kazao je, “cilj Putina obnavljanje Velike Rusije jer smatra da je to uslov da njegova zemlja opstane.., a ne teži da oslabi Evropu ili da nestanemo”.
Kancelarka Merkel i predsjednik Macron će na samitu podnijeti poseban izvještaj o sprovođenju sporazuma “Minsk plus” o rješavanju ukrajinske krize i očekuje se da predlože novu inicijativu za rješavanje tog velikog bezbjednosnog žarišta u Evropi.
Velika pažnja će biti posvećena utanačenom planu Njemačke i Francuske, koji je dobio podršku više članica, za ujednjačavanje vojnih snaga i ulaganje više milijardi eura u razvoj vrhunske evropske vojne tehnologije i naoružanja.
Evropska komisija je već odobrila milijardu i po eura godišnje za tu svrhu, a cilj je da se stvori “stalna struktura vojne saradnje” i, što predlaže posebno Berlin, i neka vrsta generalštaba EU, koji bi konačno djelotvorno “uposlio” sada postojeće elitne “borbene grupe” od nekoliko hiljada vojnika, ali s perspektivom da brzo nastanu snage EU za brzo reagovanje, sa više desetina hiljada pripadnika.
U pozivnom pismu za samit EU, predsjednik Evropskog savjeta Donald Tusk je ocijenio da su populističke i demagoške snage u Evropi u uzmicanju, ali je naglasio da “ljudima moramo dokazati da smo u stanju da vratimo nadzor nad događajima koji nas gaze i štaviše užasavaju”.
Tusk je podsjetio da su se lideri “još prošle godine dogovorili da će EU zaštititi svoje narode od bezbjednosnih prijetnji, ilegalne imigracije i nekontrolisane globalizacije, a to moramo sprovesti”.
Kao što su upozorili i mnogi drugi lideri EU, i Tusk kaže da je “terorizam najveća prijetnja, a najnoviji atentati snažno svjedoče o radikalizaciji i ekstremistima koji su kod nas stasali”.
(Beta/RTV7)
