RTV7 | Medijski servis grada Tuzle
Odgovornost značajnog dijela poslanika prema obavezama koje proističu iz povjerenja koje su im građani dali na izborima, u najmanju ruku je nedovoljna.
Samo jedna skupština – Skupština Zeničko-dobojskog kantona – u 2017. godini imala je zasjedanja u svakom mjesecu. Ostalih devet je imalo “pauze” od dva (TK i KS), tri (USK i BPK), četiri (PK i HNK), pet (SBK i ZHK), pa sve do čak šest mjeseci bez održanog zasjedanja (Skupština Kantona 10).
I pored ove činjenice, i generalno malog broja održanih sjednica i vremena provedenog na njima ni u jednoj skupštini nemamo situaciju da su svi poslanici prisustvovali svim sjednicama. Od ukupno 289 poslanika kantonalnih skupština, njih 132 (ili 46%) su bili odsutni bar sa jedne u ovom periodu održane sjednice.
U svakoj od kantonalnih skupština ima i poslanika koji, za 12 mjeseci, u 2017. godini, nisu postavili nijedno poslaničko pitanje ili podnijeli inicijativu.
Procentualno ih je najviše u ZHK (57%), Kantonu 10 (56%) i PK (52%), koji su i jedini kantoni sa više od 50% poslanika koji nisu postavili nijedno poslaničko pitanje. A najmanje u tom smislu neaktivnih poslanika bilo je u ZDK (6%), KS (9%) i BPK (12%).
U 2017. godini, 19% poslanika kantonalnih skupština nisu učestvovali u diskusiji ni po jednoj tački dnevnog reda. I ima ih u svakoj skupštini. Najviše u ZHK (48%, odnosno 11 od 23), te u PK (43% ili 9 od 21), a najmanje u ZDK (6%, tj. svega 2 od 35 poslanika ove skupštine), te, KS (11%) i USK (13%).
Amandmanska aktivnost poslanika također je na vrlo niskom nivou – čak 75% poslanika nisu, u 2017. godini, podnijeli, u svojoj skupštini, nijedan amandman na neko zakonsko rješenje.
A što se tiče zakona, iako imaju tu mogućnost, poslanici kantonalnih skupština se vrlo rijetko odlučuju da predlažu zakonska rješenja. U 2017. godini usvojeno je samo 11 zakona kojima predlagač nije bila vlada ili organizacije pod njenom upravom – 7 su individualni prijedlozi poslanika (u skupštinama USK, TK i BPK), jedan je prijedlog stranačkog kluba (u Skupštini ZHK), dva skupštinskih komisija (u Skupštini USK), a 1 neformalne grupe od 24 poslanika (u Skupštini TK).
Učestalost održavanja sjednica skupštine, vrijeme koje se provodi u radu na njima i oko njih, te, rezultati tog rada, ozbiljno dovode u pitanje opravdanost (svrsishodnost i moralnost) plaćanja tog rada. No, za sada samo Skupština Zeničko-dobojskog kantona, zahvaljujući principijelnoj odluci svojih poslanika funkcioniše tako da nijedan njen član (s izuzetkom novog Predsjedavajućeg Skupštine, izabranog 12.4.2017.) nije na platnom spisku Skupštine, odnosno, nije zaposlen u njoj. Za razliku od ovog čina socijalne osjetljivosti i društvene odgovornosti, poslanika Skupštine ZDK, u skupštinama PK, BPK, SBK, HNK, KS i K10 više od 50% poslanika je profesionalizovalo svoj status i primaju redovnu mjesečnu platu od skupštine. Uključujući i mjesece u kojima skupštine tih kantona ne održavaju sjednice, navode Centri civilnih inicijativa (CCI).
Centri civilnih inicijativa se pridružuju inicijativi poslanika Skupštine ZDK, koju su, usvajajući Zakon o platama i naknadama u institucijama vlasti u ZDK, uputili svim drugim kantonalnim skupštinama u FBiH, da slijede njihov primjer i, kroz zakonsku proceduru, ukinu profesionalizaciju poslaničke dužnosti i privilegije kao što su “bijeli hljeb”, da bi i na taj način pokazali da se politikom ne bave zbog ličnog interesa, nego zbog dobrobiti građana.
