Da li su religiozne osobe moralnije od ateista?

Kontroverzno novo istraživanje pokazuje da religiozne osobe nisu ništa moralnije od nereligioznih.

Jedina razlika između vjerujućih i ateista u novom istraživanju bila je ta da su religiozni ljudi pokazivali snažnije emocionalne reakcije na moralna i nemoralna djela.

“Prema našim saznanjima, ovo je prva studija koja direktno ispituje kakvu ulogu moralnost igra u svakodnevnom iskustvu”, kaže dr Linda Skitka, psiholog Univerziteta u Ilinoisu, jedna od autorki israživanja.

Za potrebe studije, istraživači su regrutovali 1.252 muškarca i žene starosti između 18 i 68 godina.

Učesnici, od kojih su svi bili iz SAD i Kanade, prvo su popunjavali upitnik o svojim religijskim i političkim ubjeđenjima, a zatim dobijali pitanja putem poruka pet puta dnevno tokom tri dana.

U tim upitnicima, oni su imali zadatak da opišu moralne i nemoralne stvari koje su sami počinili, vidjeli ili čuli da ih je počinio neko drugi. Neki od primjera su: “Dao sam beskućniku sendvič koji sam ponio od kuće”, ili “Uhvatio sam sina tinejdžera kako gleda pornografiju”.

Za svako djelo, oni su opisivali šta se dogodilo i kako su se osjećali zbog toga.

Ispostavilo se da su religiozne i nereligiozne osobe prijavljivale otprilike isti broj moralnih i nemoralnih djela. Isto je važilo i za liberale i konzervativce.

Ljudi su češće prijavljivali da su učinili dobra djela, nego ona loša, a da su od drugih čuli za više loših djela, od dobrih.

Istraživači su takođe otkrili da ljudi koji su nekada imali koristi od nečijeg dobrog djela, čine isto za druge ljude.

Jedina razlika između religioznih i nereligioznih osoba bila je u osjećanjima zbog tih djela.

Religiozni su u više slučajeva izražavali ponos zbog dobrih učinjenih djela, zahvalnost zbog tuđih moralnih djela, a krivicu i odvratnost zbog nemoralnih.

Konzervativci i liberali razlikovali su se u vrstama djela na koja su se fokusirali.

“Liberali su češće pominjali moralni fenomen vezan za fer odnos i iskrenost”, kaže jedan od autora Den Visneki, profesor psihologije na Univerzitetu svetog Petra za LiveScience.

“Konzervativci su uglavnom bili fokusirani na moralne fenomene vezane za lojalnost i nelojalnost, kao i svetost i degradaciju”.

Iako ova istraživanja pružaju samo mali uvid u to koliko su ljudi moralni, psiholozi se nadaju da će uz pomoć dodatnih studija koje će sprovoditi putem smartfona uspjeti da saznaju više o tome kako ljudi djeluju jedni na druge u stvarnom svijetu.

Rad je objavljen u ovomjesečnom broju žurnala Science.

(Agencije)