RTV7 | Medijski servis grada Tuzle
Na današnji dan prije 24 godine u Beogradu su održane prve masovne demonstracije protiv vlasti Slobodana Miloševića. Devetomartovske demonstracije izvele su na ulice oko 100.000 ljudi. Po gradu je razmješteno više od 10.000 policajaca, a beogradski asfalt su gazili i vojni tenkovi.
Izlazak građana na ulice organizirao je Srpski pokret obnove (SPO), čiji je lider Vuk Drašković 16. februara 1991. godine proglasom pozvao na demonstracije “9. marta, tačno u podne, na Trgu republike”, zbog huškačkog izvještavanja TV Beograd, koja je tada prvi put prozvana TV Bastiljom.
Direktan povod za poziv da “TV Bastilja mora pasti” bio je državni komentar koji je pročitao urednik Slavko Budihna u kome se navodi da SPO sarađuje sa “proustaškim” i “profašističkim” režimom u Hrvatskoj.
Glavni zahtjevi demonstracija bili su smjene direktora RTS-a Dušana Mitevića i još četvorice urednika – Slavka Budihne, Predraga Vitasa, Ivana Kriveca i Sergeja Šestakova, podsjeća B92.
Miloševićev režim nije želio da dozvoli demonstracije, pa je policija blokirala prilaze Trgu i od jutra počela da potiskuje demonstrante, koristeći palice, suzavac i vodene topove.
Drašković: “Juriš”!
Lideri opozicije su se pred naletom policije sklonili u Narodno pozorište, a sa terase tog zdanja Drašković je demonstrantima izdao komandu “Juriš!”
Tada su počeli žestoki, višesatni sukobi na ulicama Beograda. U haosu su poginuli maturant Branivoj Milinović (18) i policajac Nedeljko Kosović (54).
Centar grada bio je opustošen, a u sukobima demonstranata i policije povrijeđeno je 114 osoba – 58 policajaca i 86 građana. Uhapšeno je 158 ljudi, među kojima i Drašković.
Tog dana policija je nasilno zabranila rad Radija B92 i cenzurirala televiziju Studio B.
Uvečer su ulice bile potpuno puste. Policija je tokom noći hapsila na desetine demonstranata, a “mir” su čuvali tenkovi, koje je režim izveo na ulice u večernjim satima.
“Deveti mart” ipak nije završen te noći.
Studenti su se organizirali i 10. marta su se okupili na Terazijskom platou, gdje su uz podršku građana, osim ostavki čelnika i urednika državne televizije zatražili i ostavku ministra policije, oslobađanje svih uhapšenih i
omogućavanje rada B92 i Studija B.
Dan kasnije, na Ušću je SPS organizirao kontra miting sa kog je funkcioner te stranke Dušan Matković pozvao okupljene penzionere da “krenu na Terazije da razjure sramotu Srbije”.
Studenti su tokom mitinga nazivani “ustašama” i “huliganima”.
Oni su međutim nastavili sa danonoćnim protestima i svojom “plišanom revolucijom” sve do 14. marta, kada su svi njihovi zahtjevi prihvaćeni.
Usvojene su ostavke Mitevića i Bogdanovića, smijenjeni su urednici TV Beograd, B92 i Studio B su nastavili sa radom, a oslobođeni su svi uhapšeni.
Šta bi bilo kad bi bilo?
I danas se polemizira o tome da li bi bilo rata u SFRJ da je 9. mart “uspio” i da je tada svrgnut Miloševićev režim.
Međutim, očigledno da za rušenje režima tog dana, ali i u godinama koje su dolazile, nije bilo snage, navodi B92.
Srpski pokret obnove najavio je da će 9. mart obilježiti pod sloganom “Prvih 25 godina”, četvrt vijeka od osnivanja stranke i da će povodom jubileja predsjednik SPO Vuk Drašković organizirati prijem u sjedištu SPO-a.
Delegacija stranke položiće cvijeće na Trgu Republike, pored spomenika Knezu Mihailu i na mjestima pogibije demonstranta Branivoja Milinovića i policajca Nedeljka Kosovića.
(BHRT)
